SAN MARİNO
San Marino veya resmi adı ile “San Marino Cumhuriyeti” İtalya’nın Emilia-Romagna ve Marche bölgeleri arasında kalan İtalyan toprakları ile çevrilmiş, denizden 750 metre yükseklikteki “Titano Dağı” üzerinde yer alır. Ülkeye giriş ve çıkışta pasaport kontrolü yapılmadığı için ülke adeta İtalya’nın bir parçası, İtalya Rimini şehrinin bir bölgesi gibidir. Kendinizi asla farklı bir ülkeye gitmiş gibi hissetmezsiniz. Ancak bu ülkeye gittiğinizi göstermek için Turizm Bürosu’nda ufak bir bedel karşılığında pasaportunuza temsili San Marino vizesi yapıştırılmasını sağlayabilir. Giriş-çıkış damgası bastırabilirsiniz.
San Marino 60.57 km² yüzölçümü ile Avrupa’da Vatikan ve Monaco’dan sonra en küçük ülkedir.
San Marino’nun geçmişi çok eskidir. 301 yılında “ Roma İmparatoru Diocletium’un” Hıristiyanlara karşı uyguladığı işkenceden kaçan Hıristiyan taş ustası “Dalmaçyalı Marinus” ve çevresine toplananlar tarafından kurulmuştur. Kent IX. yüzyılda özerklik kazanmış, XIII. yüzyılda cumhuriyet olmuştur. 1503 yılında “Cesare Borgia”, 1739 yılında “Papa XII. Clemens’in” emriyle papalık ordusu tarafından işgal edilmiştir. 1815 “Viyana Kongresi” San Marino'yu bir devlet olarak tanımayı sürdürmüştür. Ülke İtalya’nın birleşme hareketine katılmamıştır. San Marino I.Dünya Savaşı sırasında İtilaf Devletleri arasında yer almış, 1923-1943 yılları arasında “Faşist Partisi” egemenliği altında kalmıştır. 1940 yılında İngiltere'ye savaş ilan etmesine rağmen II. Dünya Savaşı sırasında tarafsız kalmıştır. Buna rağmen ülke İngiliz Kraliyet Hava Kuvvetleri tarafından 1944 yılında bombalanmıştır. 1944 Eylül ayında da Alman kuvvetleri tarafından işgal edilmiş daha sonra Müttefik güçler tarafından saldırıya uğramış ancak Müttefik birlikler kısa bir süre sonra ülkeden çekilmişlerdir. San Marino II. Dünya Savaşı’ndan sonra 1945- 1957 yılları arasında Komünist Parti ile Sosyalist Parti tarafından kurulan bir koalisyon hükümeti tarafından yönetilmiş, Batı Avrupa’da Komünistler tarafından yönetilen ilk ülke olmuştur.
San Marino demokrasi ile yönetilir. Başkenti “San Marino” kentidir. Titano Dağı’nın farklı tepeleri ve etekleri üzerine kurulmuş “San Marino Kaleleri” olarak adlandırılan dokuz idari bölgeye ayrılır. Bunlar; San Marino Şehri, Acquaviva, Borgo Maggiore, Chiesanuova, Domagnano, Faetano, Fiorentino, Montegiardino ve Serravalle’dur. Bu yerleşim yerleri arasında turistlerin en fazla gittikleri yer Borgo Maggiore ile San Marino Şehri’dir. Fazla bir özelliği bulunmayan diğer yerleşim yerlerini ise San Marino Şehri’nin farklı noktalarından tepeden kuşbakışı görebilirsiniz. Borgo Maggiore yerleşimini görmek isterseniz San Marino Şehri’ne giden otobüsten Borgo Maggiore’de inerek, burayı gezdikten sonra, teleferikle San Marino Şehri’ne çıkabilir veya tam tersini yapabilirsiniz. Ayrıca San Marino Şehri’ne ulaştığınızda otobüs park yerinden kalkan mini trenle de Borgo Maggiore gidebilirsiniz. Ancak ülkenin en güzel ve turistik yeri San Marino Şehri’dir.
Bu küçük dağlık ülke’nin nüfusu yaklaşık 33.000 civarındadır. Nüfusun 2.500’ünü yabancılar oluşturur. Yaklaşık 27.000 San Marino’lu ise yurtdışında özellikle de İtalya’da yaşar. Nüfusun büyük bölümü Katoliktir.
San Marino'da İtalyanca konuşulur. Eğitim seviyesi çok yüksek olan ülkede İngilizce bilenlerin oranı çok yüksektir. Bu nedenle seyahatiniz sırasında dil sorunu ile karşılaşmazsınız. Rus turist sayısı çok fazla olduğu için Rusça konuşan çok sayıda kişiye rastlayabilirsiniz.
Ülke ekonomisi turizm, bankacılık, elektronik ve seramiğe dayanır. Tarım özellikle peynir ve şarap üretimi önemlidir.
Avrupa Birliği üyesi olmamasına rağmen İtalya ile iç içe olduğundan para birimi olarak Euro kullanılır. Kredi kartı kullanımı yaygındır. Pul veya madeni paralardan hoşlanıyorsanız San Marino Devleti tarafından basılan pul ve paralardan satın alabilirsiniz.
San Marino mutfağı İtalyan mutfağıdır. Pizza başta olmak üzere her türlü İtalyan yemeğini yerel şarap ile birlikte yiyebilir. “Üç Zirve Turtası’nı (Torta di Tre Monti)” tadabilirsiniz.
Türkiye’den sadece San Marino’yu görmek için gitmeniz söz konusu değildir. Ancak İtalya’nın Bologno veya Rimini şehrine seyahat amacıyla giderseniz bu küçük ülkeyi de görmenizde yarar vardır. Bologna’da kalıyorsanız trenle önce Rimini’ye daha sonra San Marino’ya çok kısa bir süre içinde ulaşabilirsiniz. Sabah erken saatte Bologno’dan ayrılmak koşuluyla hem San Marino’yu hem de çok güzel bir tatil şehri olan Rimini’yi gezerek akşam üstü tekrar Bologna’ya geri dönebilirsiniz. Zamanınız yeterli ise az sayıda otel olan San Marino’da veya yazın seyahat yapıyorsanız San Marino’ya göre otel fiyatları daha ucuz olan üstelik denize de girebileceğiniz Rimini’de bir gece konaklayabilirsiniz. San Marino’ya gitmek için araba da kiralayabilirsiniz. Ancak bir veya iki kişi iseniz Bolgna- Rimini tren bileti ile Rimini- San Marino otobüs bileti size daha ekonomik seyahat olanağı sağlar. Özellikle tren biletini, internet üzerinden önceden ekonomik sınıf ve normal trenlerden alırsanız bilet fiyatı çok daha ucuz olur.
Trenle Rimini’ye giderseniz küçük tren istasyonundan çıkar çıkmaz karşınıza tren istasyonunun önünden ileriye doğru uzanan bir cadde ile sağ tarafa doğru uzanan bir cadde çıkar. San Marino’ya giden 72 numaralı otobüsün bileti; sol tarafta gördüğünüz otobüs duraklarının bulunduğu gişede değil, sağ tarafta kalan caddenin üzerinde Burger King’in biraz ilerisinde bir masada satılır. Gidiş –dönüş alacağınız otobüs bileti ile birlikte size otobüsün sefer saatlerini gösteren bir broşür ile San Marino Şehri ile ilgili bilgilerin ve şehir haritasının yer aldığı bir broşür verilir. Bu harita ve arkasındaki kısa bilgiler yardımıyla şehri rahatlıkla dolaşabilirsiniz. Ancak bir gün için gelmişseniz bilet aldıktan sonra otobüs kalkış saatinden en az yarım saat önce mutlaka durakta bulunmaya özen göstermelisiniz. Biletler otobüsteki koltuk sayısına göre satılmadığından, biletlerin üzerinde saat ve tarih olmadığından, ülkeye gitmek isteyen kişi sayısı fazla olduğu için tam saatinde otobüs durağına gelirseniz otobüste yer bulamazsınız. Ayrıca otobüs durağında kuyruk oluşmuş olsa hatta siz kuyruğun önünde olsanız bile otobüs durduğu an insanlar kuyruğa bakmazsızın otobüsün kapısına koşturduklarından açıkta kalmamak için hızlı hareket etmenizde yarar vardır. Aksi taktirde daha sonraki otobüsü beklemek zorunda kalırsınız. Benzer durum dönüş içinde söz konusudur. Eğer gece San Marino veya Rimini’de konaklamayacaksanız sorun yaşamamak için fazla geç saatlere kalmamaya özen göstermelisiniz.
Rimini-San Marino arası 22 kilometredir. Otobüs Rimini’den içinden çıktıktan sonra uzaktan dik, kayalık Titano Dağı ve dağın tepesinde San Marino Şehri’nin üç kulesi görülmeye başlar. Otobüs dağı tırmandıkça başkentin şehir duvarları ve kuleler daha net görülür.
SAN MARİNO ŞEHRİ
Ülkenin başkenti olan San Marino Şehri Titano Dağı’nın güneybatısında zirveye yakın bir bölgede yer alır. 7.09 km² yüzölçümüne sahiptir. Nüfusu 4.200 kişidir. Şehir ve Titano Dağı UNESCO Kültür Mirası Listesi’ndedir.
Rimini’den bindiğiniz otobüs sizi tur otobüsleri ile dolu şehir duvarlarının dışındaki küçük otopark yerinde bırakır. Park yerinde başınızı kaldırdığınızda şehri çevreleyen kalın şehir duvarlarını görürsünüz. Diğer tarafta ise dağın yemyeşil yamaçlarında yer alan ülkenin diğer küçük yerleşim yerlerinden bazıları görülür. Park alanında bazı hediyelik eşya dükkânları bulunur. Ancak asıl hediyelik eşya dükkanları tarihi şehir sokaklarındadır. Otoparktan merdiven veya asansör ile yukarıya çıktıktan sonra kat kat yükselen San Marino Şehri’nin tarihi bölgesine 1361 yılında yapılan “San Francesco Kapısı (Porta San Francesco)” ile giriş yaparsınız. San Marino Şehri’nin tarihi bölgesi farklı tarihlerde yapılan üç sıra taş duvarla çevrelenmiştir. Duvarların içindeki alanda aşağıya, yukarıya doğru kıvrılan hediyelik eşya dükkanları, cafeler, butikler, sanat galerileri, şık restaurantlarla dolu dar sokaklar, ortaları heykellerle süslenmiş küçük meydanlar, tarihi taş binalar, küçük kiliseler yer alır. Şehrin diğer kapıları ise “Porta Della Rupe”, “La Porta Della Monte” olarak adlandırılır. Şehrin görülmesi gereken önemli yerleri arasında 1351-1400 yılları arasında yapılan “St. Francis Kilisesi, Müze ve Sanat Galerisi”; “Titano Tiyatrosu”; “Özgürlük Heykeli’nin ” yer aldığı “Özgürlük Meydanı’nda” bulunan, 1884-1894 yılları arasında Neo-Gotik tarzda yapılmış, saat kulesi ile hemen fark edebileceğiniz, arzu ederseniz içini de gezebileceğiniz “Hükümet Sarayı (Public Palace/ Palazzo del Guverno)”; bir tepeye yerleşmiş, Neoklasik tarzda yapılmış, görkemli “Basilica del Santo- Parish”; ücretsiz girebileceğiniz, Piazza del Titano’da, antik bir sarayda yer alan, tablolar, ülke tarihi ile çeşitli objelerin sergilendiği “Devlet Müzesi” sayılabilir. Hükümet Sarayı önünde Mayıs- Eylül ayları arasında 9.30-17.30 saatleri arasında askerlerin nöbet değişim töreni yapılır.
San Marino Şehri’nin tarihi binalarla süslü, araç trafiğine kapalı, dar sokaklarını etrafınıza bakarak kaybolma endişesi olmadan birkaç saat içinde keyifle dolaşabilirsiniz. Bu güzel sokaklardan yukarı doğru tırmandıkça zirvede yolda gördüğünüz üç kuleden biri olan “Birinci Kule /Guaita/Salita Alla Rocca ’” ulaşabilirsiniz. Bu kule dışında diğer iki tepe üzerinde “İkinci Kule/Cesta/Salita Alla Cesta ” ve “Üçüncü Kule/ Montale/ Salata Al Montale ” yer alır. Ülke bayrağında da resimleri bulunan bu kuleler farklı tarihlerde inşa edilmişlerdir. Arzu ederseniz Birinci Kule bilet gişesinden zamanınız ve ilginiz ölçüsünde sadece bu kule veya iki kule için bilet satın alabilirsiniz. Üçüncü Kule ziyarete kapalıdır. Birinci Kule ile diğer tepedeki İkinci Kule arası yürüyüş mesafesindedir. İkinci Kule’nin içinde “Antik Silahlar Müzesi” de yer alır. Kısa sürede her iki kuleyi de gezebilirsiniz. Kuleler Adriatik Denizi’ne kadar tüm İtalya topraklarını görebileceğiniz muhteşem bir manzaraya sahiptir. Kulelerden diğer kuleleri de içine alan harika resimler çekebilirsiniz. Şehrin her köşesinden San Marino’nun farklı yerleşim yerleri ile İtalyan toprakları görülmesine karşılık Kulelerdeki manzara diğer yerlere göre daha güzeldir. Birinci Kule’nin yakınındaki küçük restaurantlardan birine oturarak bu güzel manzarayı seyrederek yemek yiyebilirsiniz.
------------------------------------------------------
Bu yazı 2014 yılında San Marino’ya yaptığım seyahat sırasında gördüğüm yerler, edindiğim izlenimler ve aşağıda yer alan kaynaklardan yararlanılarak hazırlanmıştır.
San Marino Ancient Land of Liberty, Souvenir S.A. International.
http://tr.wikipedia.org/wiki/San_Marino
http://wikitravel.org/en/San_Marino
SEYAHATLER
AVUSTURYAAvusturya Cumhuriyeti; Orta Avrupa'nın güneydoğusunda yer alır. 83.858 km² yüzölçümüne sahiptir. Batıda Liechtenstein ve İsviçre, güneyde İtalya ve Slovenya, doğuda Macaristan ve Slovakya, kuzeyde Almanya ve Çek Cumhuriyeti ile komşudur.
BOSNA HERSEK Bosna Hersek 51.147 km² yüzölçümüne sahip bir Balkan ülkesidir. Ülke; kuzey, batı ve güneyde Hırvatistan, doğuda Sırbistan, güneyde Karadağ ile komşudur. Ülkenin kuzey bölgesi “Bosna”, güney bölgesi “Hersek” olarak tanınır.
SİNGAPURSingapur Güneydoğu Asya’da yer alan bir ada devletidir. Malakka Boğazı ve Güney Çin Denizi arasında Malakka Yarımadası'nın güneydoğu ucunda yer alır. Kuzeyde Malezya'nın Johor Eyaleti, güneyde Endonezya'nın Riau Adaları ile çevrilidir. Anakaradan Johor Boğazı ile ayrılır. Malezya’ya iki uzun köprü ile bağlanır. Güneydoğu sahilindeki 63 küçük ada ile birlikte yüzölçümü yaklaşık 682 km2 civarındadır. Dünyanın en küçük yirmi ülkesinden biridir.
FAS KRALLIĞI Fas Krallığı, kuzeybatı Afrika'da yer alan Arap ülkesidir. İspanya’dan Cebelitarık Boğazı ile ayrılır. Akdeniz ve Atlantik Okyanusu'na kıyısı olup, Afrika'nın Avrupa'ya yaklaştığı uçta, Avrupa’ya 14 km uzaklıktadır. Afrika'nın en ucundaki “Tangier” şehri Fas'a, Fas topraklarındaki “Ceuta” ve “Melilla” İspanya'ya aittir. Yüzölçümü 446.550 km2, güneyinde hak iddia ettiği,1975'ten beri yönettiği Batı Sahra dahil edilirse 710.850 km2 ‘dir.